Сэтгэц-мэдрэлийн өвчний тухай кинонууд

Агорафоби- ( agora-талбай, fobos-айдас гэсэн грек үгнээс гаралтай) онгорхой хаалга, задгай талбайнаас айх сэтгэцийн эмгэг. Энэ ойлголтын хүрээнд мөн олон хүн цугларсан газраас айх айдас ордог. Энэ нь ухамсаргүйгээр өөрөө өөрийгөө хамгаалах механизм юм. Өвчний уг гарал нь тухайн хүний бодит амьдрал дээр учирсан хүмүүс болон тэднээс авсан сэтгэлийн шархтай холбоотой байдаг. Ижил утгатай ойлголтууд- демофоби ( demos- ард иргэд), охлофоби ( ochlos- олон хүн). 
Devil (2010)
Альцгеймерийн өвчин- зөнгөрөлийн хамгийн түгээмэл хэлбэр бөгөөд эдгэрэшгүй мэдрэлийн өвчин. Анх 1906 онд Германы сэтгэцийн эмч Алоис Альцгеймер тайлбарласан. Энэ өвчин нь ихэвчлэн 65-аас дээш насанд тохиолддог боловч маш ховор эрт үеийн Альцгеймерийн өвчин гэж байдаг. Шинж тэмдгүүд нь ой тогтоолт муулах, шинээр мэдээлэл хүлээн авах чадваргүй болох, аливаа зүйлийг хольж солих, сэтгэл санааны тогтворгүй байдал, мэдрэмтгий уур уцаартай болох болон удаан хугацааны ой санамжаа алдах зэргээр илэрдэг. 

Аутистик хэлбэрийн эмгэгүүд- эмгэг зан байдал нийгмийн харилцааны саад бэрхшээлийг тайлбарладаг өргөн хүрээний ойлголт юм. Үүнд 5 төрлийн өвчин :1. аутизм- Каннерын хам шинж2.  Аспергерын хам шинж3. хүүхдийн дезинтегратив эмгэг
4. Реттын хам шинж5. тусгай бус первазив хөгжлийн эмгэг буюу ердийн бус аутизм орно.

Together Brothers (1974)Being There (1979)The Boy Who Could Fly (1986)Rain Man (1988)Little Man Tate (1991)House of Cards (1993)What's Eating Gilbert Grape (1993)Cube (1997)Mercury Rising (1998)Molly (1999)Bless the Child (2000)Elling (2001)Miracle Run (2004)Mozart and the Whale (2005)Marathon (2005)Snow Cake (2006)Ben X (2007)The Black Balloon (2008)Dark Floors (film)(2008)Adam (2009)My Name Is Khan (2010)Temple Grandin (2010)Ocean Heaven (2010)Dear John (2010)Loving Lamposts (Documentary, 2010)Fly Away (2011)Exodus Fall (2011)
NightLights (2012)

Обсессив- компульсив хямрал. Өвчтөнд цочирдмоор өвөрмөц бодлууд хяналтгүйгээр дахин дахин орж ирдэг. Эдгээр утгагүй бодлуудаасаа айх айдастай болох ба айдсаа даван туулхын тулд нэг үйлдлийг дахин дахин давтаж хийдэг. Сонгодог жишээ: бохирдлоос айх айдас. Бохир зүйлд хүрэх болгондоо бие нь тавгүйрхэж халдвар зэргээс айж олон төрлийн утгагүй бодолд автдаг. Энэ байдлаасаа гарахын тулд байнга гараа угаана. Гэвч дараа нь дахин ямар нэгэн зүйлд хүрэхэд бүх зүйл дахиад л давтагдана. Үйлдлүүдээ утгагүй гэж мэдсэн ч өөрийгөө хянах чадваргүй болдог.

Хоёр туйлт аффектив эмгэг ( маниакаль- депрессив психоз )- дотоод гаралтай сэтгэцийн өвчин бөгөөд маниакаль ( хэт идэвхтэй, хурдан, бүх үйлдлүүдийн идэвхжил ихсэх) ба депрессив байдлаар илэрнэ. Заримдаа энэ нь холимог байдлаах илэрнэ. Энэ үед уйтгартай боловч тайван бус байх, саатсан таашаалын байдалд орох гэх мэт эсрэг тэсрэг шинж тэмдгүүд нэгэн зэрэг харагддаг. Эдгээр үзэгдлүүд нь нэг нэгнийгээ үечлэн солих бөгөөд завсараар нь эрүүл хүн шиг зан дайдал гаргах токиолдол байдаг. Эдгээр өвчинүүдийн 75% нь өөр хавсарсан сэтгэцийн эмгэгтэй байдаг. 

"Том" депресс бол дурын сэтгэл санааны уналт дарамтанд орохыг илэрхийлдэг энгийн депрессээс ялгаатай нь бүхэл бүтэн шинж тэмдгүүдийн иж бүрдэп юм. Бүр түүнчлэн сэтгэл санааны уналт, гуниггүйгээр илэрч болно. Өөрөөр хэлбэл депрессгүй депресс, баг өмссөн депресс байж болно. Өвчний шинж тэмдгүүд: өдрийн ихэнх цагаар эсвэл бүхэл өдрийн турш сэтгэл санаа тавгүйрхэх, аливаа зүйлд сонирхол буурах, тааламж авахаа болих, хүч тэнхээгүй болох, ядрамгай байдал, анхаарал төвлөрөлт буурах, шийдэмгий бус болох, өөрийгөө үнэлэх үнэлэмж буурах, өөртөө итгэх итгэл алдагдах, өөрийгөө буруутгах, өөрийгөө дорд үзэх, ирээдүйд итгэх итгэлээ алдах, өөрийгөө гэмтээх болон амиа хорлох, нойрны хэм алдагдах, хоолны дуршил өөрчлөгдөх.

Interiors (1978)
Ordinary People (1980)

Sue (1997)
On the Edge (2001)
Closer (2004)
A Single Man (2009)
Shrink (2009)
Helen (2009)
My Suicide (2009)
The Beaver (2011)
Melancholia (2011)
Detachment (2011)
Диссоциатив өвчнүүд- ухамсар, ой тогтоолт, бие хүний талаас өөрчлөлт үүсгэдэг бүлэг сэтгэцийн эмгэгүүдийг хэлнэ. 1. "Би "нь хоёрчлогдох, олшрох (multiple personality disorder). Олон хүн нэгэн бие махбодид оршиж байгаа мэт зан авир гаргана. 2. диссоциатив фуга (зугаталт)  ухамсартайгаар цоо шинэ орчинд нүүн шилжиж өөрийнхөө тухай бүх мэдээллийг мартах, бүр нэрээ хүртэл. Богино хугацаанд үргэлжлэх бөгөөд тухайн хүний өөрийгөө хамгаалах хэлбэр байдаг. 3. Сэтгэц хамааралт амнези- сэтгэцийн гэмтэл, сэтгэлийн шархнаас үүдэлтэй ой санамж муудах алдагдах 


Crime Doctor (1943)

Anastasia (1956)
RoboCop (1987)
Overboard (1987)

The Majestic (2001)


Anastasia (1997)Dark City (1998)
Finding Nemo (2003)
Spider-Man 3 (2007)
Rumba (2008)
Unknown (2011)

 Шизофрени- сэтгэл санааны өөрчлөлт, сэтгэхүйн үйл явц хямарч, гажих, хүртэхүйн мэдрэмж алдагдах зэргээр илэрдэг. Шинж тэмдгүүд нь хий юм харах, галлюцинаци, дэмийрэх, бачимдах, өөрийгөө хянах чадваргүй болох, ажлах чадваргүй болох, үг яриа болон бодол санаа цэгцгүй замбараагүй болох гэх мэт хүнд өвчин. 

Дэмийрэх өвчин-шизофренээс ялгаатай нь илүү бодитой зүйлийг санаанаасаа ургуулан гаргаж ирдэг. Галлюцинаци хардаггүй. 

Түгшүүрт невроз-удаан хугацааны турш үргэлжилсэн эсвэл богино хугааны боловч хүчтэй стрессээс үүдэлтэй сэтгэлийн эмгэг. Шинж тэмдгүүд: түгшүүр айдас дарамт ихсэх, өвчнөөс айх айдас бий болох, нойрны хэм алдагдах, вегетатив мэдрэлийн системтэй холбоотой төрөл бүрийн физиологийн өөрчлөлтүүд. 

Ordinary People (1980)Mrs Dalloway (1997)Copycat (2001)Elling (2001)White Oleander (2002)Punch-Drunk Love (2002)2 Coelhos (2012)Nerve (2012)

                                                                                                           Р.Мөнхжин