Сэтгэл Судлал

Ватсон хүний зан үйлийн шинжлэх ухаанч судалгаа бол бихевиоризм гэсэн байр суурьтай байсан. Энэ судалгаа нь хүн юу хийдэг вэ гэсэн асуултанд тулгуурладаг аж. Бихевиоризм нь сэтгэл судлалыг бусад шинжлэх ухаан шиг ижил түвшинд байлгах зорилт тавьж байв. Эхний зорилт бол зан үйлийг ажиглаад дараа нь яахыг нь мэдэх. Дараа нь санамсаргүй холбоог олж тогтоох. Зан үйл нь өдөөгч ба хариу үйлдэл хоёрын хоорондын холбоог багасгах боломжтой байдаг. S-R бол загварууд, A бол өдөөгч. A өдөөгч нь санамсаргүй хариу үйлдлийг харуулах боломжтой эсвэл хариу үйлдэл нь өдөөгч рүү явах ул мөрийг үүсгэж чаддаг.

Нөхцөлт гэдэг нь орчны хариу үйлдэлд суралцаж буй процесс. Хүний бүх зан үйл урьд өмнө нь орчноосоо шалтгаалж нөхцөлдөн бий болсон байдаг. Бихевиорист судалгааг удирдахын тулд ямар зан үйл өмнө нь нөхцөлдсөн байдаг вэ, юуг нь удамшиж авдаг юм бэ гэсэн хоёр асуултын ялгааг заавал мэдэх ёстой болдог. Гарднер Мюрфи түүний "Орчин үеийн сэтгэл судлалын түүхийн танилцуулга" гэсэн номондоо "Бүх сургалт энгийнээр нөхцөлддөг, нөхцөлдсөн хариу үйлдэл бол суралцсан зан үйлийн бодит нэгж юм" хэмээн бичсэн байдаг.

Дүгнэлт:

1. Хүний сэтгэл судлал нь байгалийн шинжлэх ухаан шиг төгс болох гээд бүтэлгүйтсэн. Тийм болохоор ухамсрын хүрээ ба интроспекцийн алдаатай ойлголтууд нь ердөө магадлан үзэх шууд арга зүй юм. Эргэцүүлж үзэх хэдэн асуултандаа бүр толгой нь эргэж гүйцсэн. Суурь баримтлал нь туршилтын хандлага байхад зохицоогүй. 

2. Бихевиорист үзлээр сэтгэл судлалыг авч үзвэл маргах зүйлгүй бөгөөд байгалийн шинжлэх ухааны туршилтын салбар юм. Амьтны зан үйлийг авч үзсэнээр ухамсрын талаар ярилгүйгээр судлах боломжтой. Амьтан ба хүний зан үйлийг ойлгохдоо ижил түвшинд авч үзнэ.

3. Хүний зан үйлийг судлахгүйгээр амьтны зан үйлийн судалгааг өөрсдөдөө ач холбогдолтой гэж үздэг байсан.