Сэдэл - Сэргэлтийн хандлага
Дутагдсан физиологийн хэрэгцээ, бага зэргийн дарамтаас бий болсон сэдэл, зарим сэдэлжсэн зан үйлүүдээс илүүд авч үздэгийг сэргэлтийн сэдэл гэдэг.
Сармагчингууд онгойхгүй байгаа өрөөний хаалгыг хэрхэн онгойлгох гэсэн эрмэлзэл эсвэл яаж цонхыг онгойлгож цаана нь гарах гэсэн сэдэл үүнд хамааралтай (Butler, 1954). 9 сартай нялх хүүхдийн сэдлийг судалж байшингийн байж болох бүхий л булан бүрт ажиглалт хийжээ. Эхлээд далайчин болж тэнгис дайлагаар аялж дараа нь Эверест, Маллори ууланд авирсан байна. Үүний хариулт бол тэр Маллорид дуртай, эрчимтэй хөгжим сонсох дуртай, шинэлэг хүнс хэрэглэдэг мөн эрсдэлтэй үйл хөдлөл хийх дуртай нь өндөр сэргэлтийн сэдлийг бий болгодог. (Zuckerman, 1979)
Сармагчингууд онгойхгүй байгаа өрөөний хаалгыг хэрхэн онгойлгох гэсэн эрмэлзэл эсвэл яаж цонхыг онгойлгож цаана нь гарах гэсэн сэдэл үүнд хамааралтай (Butler, 1954). 9 сартай нялх хүүхдийн сэдлийг судалж байшингийн байж болох бүхий л булан бүрт ажиглалт хийжээ. Эхлээд далайчин болж тэнгис дайлагаар аялж дараа нь Эверест, Маллори ууланд авирсан байна. Үүний хариулт бол тэр Маллорид дуртай, эрчимтэй хөгжим сонсох дуртай, шинэлэг хүнс хэрэглэдэг мөн эрсдэлтэй үйл хөдлөл хийх дуртай нь өндөр сэргэлтийн сэдлийг бий болгодог. (Zuckerman, 1979)
Тайлбар : Хүүхдийн далайд аялах, ууланд авирах гэсэн нь цаанаа дээр дурьдсан зан үйлийн сэдлийг агуулж байна гэж ойлгож болох юм.
Дээрх туршилт нь мэдрэхүйн хязгаарлалтаар нэгэн хэвийн өрөөнд бидний стимул хэрэгцээг илрүүлж байгаа юм. Хангагдсан биологийн хэрэгцээг үгүйсгэж, стимул туршлага нь биднийг удирдах мэдрэмжийг төрүүлдэг гэж үздэг. Сэргэлтийн сэдэл байхгүй бол бид үлбэгэр байдлыг мэдэрч улмаар зарим тохиромжтой түвшний нөхцөл байдлыг бий болгохын тулд сэргэлтийн сэдлийг нэмэгдүүлхийг эрмэлзэнэ. Харин стимул ихэдвэл бид стрессдэж, сэргэлтийг бага болгохын тулд эрмэлздэг.
Ашигласан материал : Exploring Psychology, David G. Myers, Third Edition, 1996
Орчуулсан Л. Энхтүшиг
0 comments: